Thursday, October 21, 2010

Briewe van Ester aan Rachel 1


My liewe Rachel,

Ja, ek het 'n baie opwindende en buitengewone lewe. Hier sit ek nou op die dak van my "eg koninklike huis" en terugdink aan my jare hier in die dorp Susan. Hierdie huis was vroeër mos die eiendom van Haman…..
Ek kan skaars glo dis my lewe wat deur my herinneringe voor my geestesoog afspeel. Ek dink daar sal nog dikwels sprokies oor hierdie soort lewe geskryf word. Die verskil is net, my storie is die waarheid.
Ek was mos 'n weeskind. My ouers is dood toe ek nog baie klein was, en ek is toe,volgens ons Joodse gebruik, deur my neef, Mordegai, wat baie ouer as ek was, as sy eie kind aangeneem en grootgemaak. Ek was baie gelukkig in Mordegai se huis, en hy was baie goed vir my. Die mense was almal gaande oor my skoonheid – ja, ek was 'n baie mooi meisie, en mense het maklik van my gehou. Ek was ook gehoorsaam aan Mordegai.    
Mordegai was die seun van Jaïr, my pa (Abigajil) se broer. Jaïr was weer die seun van Simi, my oupa, en hy was 'n seun van Kis uit die stam van Benjamin. Dis hier waar ons verwantskap sy oorsprong het. Jy is vernoem na jou oergrootjie, die skone Rachel, wat Jakob se vrou en die moeder van Josef en Benjamin was.
My grootste avontuur het begin toe ek in die koninklike paleis hier in Susan kom woon het. Alles in Koning Ahasveros se paleis was eg koninklik. Elke enkele item moes net die beste, die mooiste en van die hoogste gehalte wees. Ook reg so, want hy was op stuk van sake 'n baie groot en belangrike koning. Sy word was wet, en sy geringste begeerte was 'n bevel.
Maar, laat ek eers vertel hoe ek onder die koning se aandag (en oë) gekom het. Dis al klaar soos 'n sprokie…
Die koning het 'n groot fees gehou om sy grootheid ten toon te stel. Dit was in die derde jaar van sy bewind, en al sy hoë amptenare en ander in sy diens is na die fees genooi. Nou moet jy onthou dat Koning Ahasveros oor eenhonderd sewe en twintig provinsies regeer het. Sy koninkryk het gestrek vanaf Indië in die Ooste tot by Kus in Afrika. Julle moderne mense sal seker praat van Ethiopië. Die land het ook op 'n tyd as Nubië, en Abbisinië bekend gestaan. Die mense van Kus was swart van kleur, en het van die vroegste tye as akrobate die monde laat oophang. Hulle was baie gewild by die feeste wat deur die farao's gehou is waar hulle vermaaklikheid verskaf het. Ek dink hul vermoeëns is deur sommiges as towery beskou….
Ek val myself alweer in die rede. Vergeef tog Rachel, want ek is oud, en my gedagtes dwaal maklik.,
O ja, die partytjie! Dit was 'n fees der feeste! Geen geld of moeite is ontsien om die koning se mag en rykdom ten toon te stel nie. Elke belangrike persoon was daar – 'n regte "who's who" geleentheid. Van die leëroffisiere van Medië en Persië af was al die hooggeplaastes teenwordig.
Eers is al die rykdom uitgestal vir almal om te bewonder – 'n hele ses maande lank!! Daarna is 'n onthaal vir 'n week lank in die paleistuin gehou en almal, groot en klein, was welkom. Oe, dit was 'n feestelikheid soos jy jou nie kan indink nie. Daar was behangsels van wit en bloedrooi linnedoeke wat met pers linnetoue deur silwerringe aan marmerpilare vasgemaak. Silwer- en goue rusbanke het oral op 'n plaveisel van vier soorte kosbare klip rondgestaan. Wyn is bedien in goue bekers van verskillende ontwerpe, en daar was 'n oorvloed van kos en koninklike wyn – soos 'n mens van so 'n vername koning kon verwag.
Die koning se opdrag was dat niemand gedwing moes word om te drink nie, maar die paleisbediendes moes aan elkeen bedien waarvan hy gehou het.
Intussen het Koningin Vasti die vroue in die paleis onthaal. Hier het dit net so spoggerig gegaan. Jy weet mos dat ons nie gemengde partytjies gehou het nie. Die vroue het die beeldskone koningin bewonder, oor hul mans, kinders en bediendes gesels,'n bietjie geskinder, en daar was selfs hier en daar 'n venynigheidjie te bespeur. Alles baie feestelik, en baie beskaafd!
Nou-ja, soos dit met sulke feeste gaan, bly die moeilikheid mos ook nie weg nie. Op die sewende dag, toe die koning al baie vrolik was van die wyn, wou hy nog meer spog. Hy wou met die skoonheid van Koiningin Vasti ook spog, en het sy sewe paleisbeamptes geroep, en hulle beveel om die koningin, met haar kroon en al die fyn klere en juwele aan, te bring sodat hy vir al sy amptenare kon wys hoe mooi sy is.
Koningin Vasti het geweier. Sy sou nie soos 'n besitting uitgestal word nie – en veral nie op die sewende dag as omtrent almal al te veel gedrink het nie.
Die koning was woedend en verneder. Hoe durf Vasti dit waag om sy bevel te verontagsaam, en dit nogal voor al sy hoë amptenare? 'n Dronk man aanvaar nie vernedering nie, en 'n magtige dronk man se vergelding het nie perke nie. Wat toe gebeur het is dat hy sy adviseurs gevra het wat hy nou moes doen. Hierdie adviseurs was regsgeleerders en ander hoës (ook getroude mans).
Die adviseurs, wat verteenwoordigend van die provinsies was, het toe gekoukus en tot die slotsom gekom dat hulle vrouens nou ook respek gaan verloor vir hulle, en koningin Vasti se voorbeeld gaan volg, en dat hulle dan in die oë van hulle onderdane ook bespotlik gemaak sou word. Dit sou nie deug nie – 'n voorbeeld sou van Vasti gemaak moes word…
Hulle het toe vir die koning aanbeveel dat koninging Vasti nooit weer voor die koning mag verskyn nie, en dat die koning haar as koninging vervang deur iemand wat haar beter sou gedra. Hulle het verder aanbeveel dat hierdie bevel 'n onherroeplike wet van Medië en Persië sou word.
Dit is toe ook so gedoen. Briewe is na al die provinsies gestuur, na elke provinsie in sy eie skrif en na elke volk in sy eie taal. In hierdie briewe het gestaan dat elke man moet baas wees in sy eie huis en moet optree volgens die gebruik van sy volk.
Die koning se woede het later, heelwat later, afgekoel, en hy het na koningin Vasti verlang. Hy het weer sy amptenare bymekaar geroep en hierdie keer was hul raad dat hy vir hom al die mooi meisies moet laat soek. Uit elke provinsie moes die amptenare die mooiste meisies na die vestingstad, Susan, stuur. Hier sou Hegai, die paleisbeampte oor die koning se vrouens, oor hulle toesig hou. Hierdie meisies moes dan skoonheidsbehandeling ontvang waarna die koning vir hom 'n nuwe koningin moes uitsoek.

Die koning het gedink dis 'n baie goeie plan en so 'n bevel uitgevaardig. 'n Groot klomp meisies het in die stad Susan bymekaar gekom en is onder die sorg van Hegai geplaas. Ek self is ook na die paleis toe.
Hegai het baie van my gehou en ek was vir hom mooi. Hy het my sommer dadelik die nodige skoonheidsbehandeling laat kry en die regte dieet laat volg. Ja, daar is geen steen onaangeroer gelaat om ons op ons mooiste en beste te laat vertoon nie. 'n Totale "make-over" was elke kandidaad se beloning.
Ek is ook na die beste deel van die vroue kwartiere verskuif, en het die sewe beste kamerpersoneellede tot my beskikking gehad.
Ek het vir niemand vertel dat ek 'n Jood is nie omdat Mordegai my verbied het om dit te doen. Mordegai, my besorgde voog, het elke dag op en af gestap voor die vroue kwartiere om uit te vind hoe dit met my gaan en vas te stel wat met my gaan gebeur.
Hierdie skoonheidsbehandeling het 'n jaar geduur! Ja, regtig: ses maande met mire-olie en die ander ses maande met aromatiese kruie en ander skoonheidsmiddels. Ons is ook opgelei in die etiket en protokol van die tyd. Dit sou nie deug dat die nuwe koningin ook 'n verleentheid vir die koning kon wees nie. Nee, daar is seker gemaak dat ons presies sou weet hoe om ons in enige situasie te gedra. Om 'n koningin te wees, is nie net glans en plesier nie, hoor! Ons moes ook iets van die politiek en die koning se regeerstyl weet, sodat ons kon saampraat.
Na afloop van die jaar het elke meisie 'n beurt gekry om voor die koning te verskyn. Wanneer dit haar beurt is om na die koning se paleis toe te gaan, kon elke meisie alles saamvat wat sy wou. Elke meisie is in die aand na die paleis, en die volgende oggend na die tweede stel vrouekwartiere waar Saäsgas die toesighouer oor die byvrouens was. As sy eers hier was, kon 'n meisie nie weer voor die koning verskyn, behalwe as hy haar ontbied het nie. As jy by Saäsgas se groepie uitgekom het, moes jy weet jy't nie die eerste prys – om die volgende koningin te word - gewen nie.
Toe dit my beurt was om voor die koning te verskyn, het Hegai my voorgesê wat ek van die koning kon vra. (Ek was mos sy gunsteling onder die meisies, en hy het my spesiaal goed voorberei op my onderhoud met die koning.) Ek het niks meer gevra as wat hy voorgestel het nie.
My verskyning voor die koning was in die maand Tebet, die tiende maand van die sewende regeringsjaar van koning Ahasveros. Die koning het meer van my gehou as van enige van die ander meisies, en het my gekroon as koningin in die plek van Vasti.
Ons het weer fees gehou – hierdie keer om my as nuwe koningin te vereer. Al die amptenare en onderdane se verpligtinge is verminder en die koning het geskenke uitgedeel met koninklike vrygewigheid. Die hele koninkryk was in feestelike vakansiestemming, en het na hartelus meegedoen aan die verrigtinge!
Ek kan nie vir jou beskryf hoe dit gevoel het om skielik so belangrik en so gesog te wees en so op die hande gedra te word nie. Dit was byna te goed om waar te wees. Ek het egter onthou hoe en waarom die "vakature" vir koningin ontstaan het, en het die hele tyd geweet dat my nuwe posisie van die koning se goedgesindheid en tevredenheid afhanklik was. Dan was daar ook nog my geheim – ja, my Joodskap was steeds geheim.
Dit is hoe ek in die paleis beland het.
Dit is egter nie al wat in daardie jaar gebeur het nie. In my volgende brief sal ek vertel wat Mordegai agtergekom het terwyl hy so begaan was oor my welstand, en voor die paleis gewaak het.
Aangesien hy elke dag in die omgewing van die vrouekwartiere was om 'n ogie oor my te probeer hou, het hy baie grepe van gesprekke en brokkies nuus te hore gekom.
Nou gaan ek eers rus, wanr ek het nie tred gehou met die tyd nie. Ek was so verdiep in my eie gedagtes, dat die dag onder my uitgeglip het.
Mag dit met jou goed gaan, en mag die Here jou pad gelyk maak.

Ester (Hadassa).