Tuesday, November 15, 2011

Die gastroskopie en die kaartjie

As mens begin ouer word, verander die gespreksinhoud van kinders na kleinkinders, van werk na stokperdjies, en van algemeen na gesondheidsake, brille, pille, hospitale en dokters. Dis nou maar net een van daai sewe-en-twintig of so nuwe feite van die lewe. 'n Mens kan dit vermy en vereensaam, of dit aanvaar en tussendeur baie humor raakloop.

By 'n onlangse funksie vertel 'n nuwe vriendin ons die storie van haar gastrosokopie. Dit klink nogal baie aardiger as wat dit was.

Ista se storie begin met die feit dat sy nou vir die eerste keer in haar lewe, hier na aftrede, 'n kredietkaart het.  Sy is nie 'n finansiële ghoeroe nie, en na 'n vorige probeerslag het haar man, Jan, haar belowe dat sy nooit ooit weer haar hand aan 'n tjekboek sal slaan nie.

Vir die kredietkaart is sy so bang as die duiwel vir 'n slypsteen, want sy verstaan nie hoe die ding werk nie.  Wat sy wel weet, is dat daar ten alle tye ten minste R10,000-00 in die kaart moet wees.  Die bedrag moet haar deurdra in die gevallentheid dat Jan haar dalk sou ontval - siende nou dat sy  geen tekenregte op enige van hul gesamentlike geldbêreplekkies het nie.

Hoe dit gekom het dat sy sonder tekenregte sit, is nou weer 'n ander storie. Jare gelede het hulle in 'n baie welvarende gemeenskap gebly.  Haar man was die skoolhoof, en sy 'n onderwyseres.  Hulle moes tog met hul medemens meng en sosialiseer. Die vrouens van die omgewing het die een Tupper-partytjie na die ander Press-less partytjie na die ander Reeva-, Annique-, Justine-, Avroy Schlain of watter moontlike partytjie daar was, gehou.  Die een geleentheid was groter en spoggeriger as die ander, en die vrouens het ewe lustig hul tjekboeke uitgehaal en tjeks geteken vir al hierdie aankope waardeur hulle mekaar dan ondersteun het, en die ekonomie aan die gang gehou het.

Ista het toe ook gevoel dat sy soos 'n seer duim tussen hierdie dames uitstaan omdat sy so in haar beursie moet rondkrap vir 'n geldjie om haar minimale aankope mee te betaal.  Sy het haar situasie vir Jan verduidelik en gemotiveer, en hulle is bank toe om tekenregte te reël - op die gesamentlike bankrekening.

Vir die volgende maand was Ista dan ook een van die dames.  Sy het elke partytjie bygewoon, en vir haar aankope met die tjekboek betaal. Sy het dit geniet om tjeks te teken asof dit 'n alledaagse ou takie was. Haar borrel het egter gebars toe Jan die eerste bankstaat na haar emansipasie oopmaak.  Sy is van haar tekenregte ontneem met die duidelike belofte dat dit NOOIT WEER herstel sal word nie.

Op welke manier die kredietkaart veiliger sou wees, is nie vir my heeltemal duidelik nie.  Ek kon wel agterkom dat Jan die rekening elektronies, met behulp van die rekenaar, bestuur.  Een van haar dogters se vorige kêrel, het ook vir Ista geleer om die kitsbank, of soos sy sê, die kaartjiemasjien, te gebruik. Sy kom dus oor die weg. Iewers is daar egter nog 'n onduidelikheidjie: Ista sê dat sy op 'n stadium R13,000-00 of so in die kredietkaart gehad het.  Jan het toe op die rekenaar gewoel, en wys haar toe dat daar nou R10,000-00 is "wat wys".  Die ander geld is glo nog daar iewers (in die kaart of die rekenaar), maar 'n mens kan dit net nie sien nie.

Ista gaan dit ook nie soek nie, want sy is, in haar eie woorde, rekenaar-gestremd. 

Dit bring ons nou weer by die gastroskopie. Ista moes 'n gastroskopie ondergaan.  Jan reël vir al die magtigings en nommers en goed by die mediese fonds, en faks die nodige deur na die dokter en die hospitaal.

Toe alles gereël is, neem Jan haar na die hospitaal. Op pad soontoe ontvang sy 'n SMS wat sê dat sy moet onthou van die R2,000-00 bybetaling wat sy moet maak.  Sy lees dit vir Jan, en hy gooi amper die motor om van skok.  Dit is nie moontlik nie, want hy het al die magtigings en nommers en goed deurgefaks. Hy weier om 'n bybetaling te maak. Ista noem dat hulle in 'n noodgeval miskien die kaartjie kan gebruik, maar Jan staan vas.  Alles is gereël. 

Terug huis toe om  te bevestig.  Nee, alles is reg.  Hy bel weer die mediese fonds om seker te maak dat daar nie 'n verwarring met die nommers is nie.  Nee, al die magtigings is geldig, en die nommer is korrek.

Teen hierdie tyd is hulle nie meer so erg betyds vir Ista se afspraak met Dr. Retief nie.  Haar senuwees is redelik dun geskaaf.  Sy wil net die gastroskopie gedoen kry, en klaar.  Sy kom nie weer nie. Vandag is die dag, en klaar.  Sy weet ook dat Dr. Retief nie vir haar gaan wag nie.  Haar teatertyd is haar teatertyd. As dit verby is, is daar ander pasiënte wat wag.

Jan het ander planne.  Hy gaan nie 'n bybetaling maak nie, en klaar. Hy het die magtigings gekry. Sy plig is nagekom. Die mediese fonds sal betaal.

By die hospitaal aangekom word Ista se ergste vrese dan ook bewaarheid.  Die mense by ontvangs vra die R2,000-00 bybetaling. 
Ista sê haar man sê dis nie nodig nie, hulle het magtiging.
Hospitaal sê die bybetaling moet gemaak word. 
Jan sê oor sy dooie liggaam. 
Ista dood van skaamte, en plaas al haar hoop op die kaartjie met die geld vir Jan se begrafnis. Dit ontaard in 'n ietwat onaangename situasie, en die tyd stap aan.

'n Verpleegster kom naderhand vir Ista haal.  Sy is laat vir haar opname.  Ista gee in die wegloop gou haar kaartjie vir die ontvangsbeampte, en gaan saam met die verpleegster wat nie kan wag om bloeddruk, polsslag en wat nog te neem nie.  So oor haar skouer sê Ista vir die  ontvangspersoon dat sy tog maar die geld uit die kaartjie moet neem.  Wat hulle met Jan moet doen, moet hulle maar doen, maar sy wat Ista is, gaan nou vir die gastroskopie.

Terwyl die verpleegsters haar opnamekaart voltooi, maak sy net verskoning vir ingeval haar bloeddruk dalk hoog is - dis Jan se skuld. As haar polsslag te hoog is, is dit ook Jan se skuld.  Sy makeer gewoonlik niks nie.

Op die ou end is haar gastroskopie toe darem gedoen, en is daar nou net R8,000-00 in die kaartjie vir Jan se sterfte - plus natuurlik daardie ander R3,000-00 of so wat onsigbaar is.

Dit was egter nie die einde van haar nagmerrie nie, want daar kom toe nog 'n kwessie ter sprake.  Daar het aftrekkings, twee van hulle, op die bankrekening deurgegaan waarvoor hulle nie begroot het nie. Soort van ongemagtigde aftrekkings, as mens die woord nou so ydelik mag gebruik.

Jan praat met die bankpersoneel, en hulle beloof om 'n e-pos te stuur met die verduideliking.  Jan, wat weer 'n tydelike pos na sy aftrede aanvaar het, sou nie tuis wees om die e-pos te ontvang nie. Ista word aangesê om die e-pos in te wag, en vir hom aan te stuur na sy werksplek.

Sy weet nie hoe e-pos werk nie. Jan sal haar gou die aand touwys maak. Hy sal ook die volgende oggend sorg dat die rekenaar aangeskakel en op "die regte bladsy" is.

Toe vir die opleiding: Eers moet sy op "clear" klik. Dit is regs bo iewers. Sy doen dit. Nou moet sy op iets anders dubbelklik. Sy klik, en klik en klik. Niks gebeur nie. 

Jan beduie dat sy moet dubbelklik.  Intussen skryf sy elke woord neer, want sy moet dit die volgende oggend net so oordoen.

Na die dubbelklik, beduie Jan, sal daar iets 'opkom' wat nie nou kan opkom nie, want die e-pos is nie daar nie.

Ista skryf dit neer.

Nou moet sy op dit wat sal opkom, maar wat nie nou opgekom het nie, dubbelklik.

Ista skryf dit neer.

So gaan hulle deur die hele proses. Die adres wat sy moet intik, maar wat sy nie nou al kan intik nie, en alles.

Getrou skryf sy dit alles neer.

Sy wil weet hoe sy sal weet wanneer om te begin clear en klik en dubbelklik.  Jan stel haar gerus.  Die rekenaar sal mos aangeskakel en reg wees, en sal dan 'n geluid maak as die bank se e-pos deurkom, en dan moet sy tot aksie oorgaan.

Die volgende oggend, so vertel Ista,  is sy vroeg paraat en voor die rekenaar.  Die rekenaar is reeds aangeskakel.

Sy maak nie die tuin nat nie, sy skakel nie die radio aan nie, sy sit nie kos op die stoof nie en die wasmasjien bly afgeskakel, want sy moet hoor wanneer die rekenaar sy geluid maak wat haar tot aksie moet aanpor.

Die aand met sy tuiskoms wil Jan belangstellend weet hoe haar dag verloop het.
Ista sit steeds voor die rekenaar en wag. Geen geluid het daaruit gekom nie.

"Ag, toemaar", is Jan se antwoord.  "Ek het sommer gou vanoggend bank toe gegaan en die sakie daar uitgeklaar....."

Net sommer so.

Thursday, October 20, 2011

Spore in die sand




Ek dink almal weet hoe rustig en kalmerend, praat nie van gesond dit is om laatmiddag, wanneer die skaduwees so l-a-n-k word, op die strand te stap. Dis mos of mens se siel dan weer die geleentheid kry om saam met die ou liggaam 'n slag diep asem te skep, en te voel hoe die vars seebries al die spinnerakke en ander onsuiwerhede laat verdwyn. Die muwwerigheid wat maar met die tyd in jou gemoed opgebou het, word verdryf, en 'n sprankelende nuwe varsheid kom oor jou.




Sien ek die skulpspoortjies wat so liggies oor die sand lê, besef ek weer dat selfs die kleinste gebaartjie en gedagtetjie 'n merk laat. Hierdie merk kan deur die hoogwater van verootmoediging skoongespoel word, of, as die hart verhard is, soos 'n fossiel in my binneste versteen en later alles wat sag en funksioneel behoort te wees, oorneem en vereelt.


As ek regtig genoeg tyd het, kan ek die voetspore in die sand lees, en verstaan hoe wonderlik die gawe van tweede kanse regtig is.  Waar hierdie diep spore nou lê, sal daar na hoogwater weer 'n skoon stuk strand wees.  Vir my is dit soos gebed en vergifnis saamwerk om elke nuwe dag vir my weer sprankelend en skoon aan te bied. Al wat ek moet doen is om elke dag daardie spiksplinternuwe geleenthede so te benut dat die spore wat ek agterlaat 'n mooi storie van Waarheid vertel totdat hoogwater weer aanbreek om skoon te maak.

As ek omkyk, kan ek my eie spore sien, en dan lê die lang skaduwees agter my.  Voor my sien ek die goud van die ondergaande son. Al die beloftes van rus wat voorlê is daarin opgesluit. So ook die belofte van môre se nuwe begin.

Tuesday, September 6, 2011

Nog in Kimberley

Ons kleinnigie Lenie, wat ook ons kleinste niggie (ver onder die outydse vyf voet lank) is, is ook 'n platjie van formaat. Sy vertel hoe sy en 'n blinde vriendin, Erika, jare gelede ook in Kimberley gaan inkopies doen het. Dit was in die dae van die eerste ATM'e. Hoewel Erika 'n tjek kon teken as Lenie haar hand na die regte plek lei, en Lenie dan die geld by 'n kassier kon trek (vir die sekermaak dat die bedrag reg uitgetel word), besluit Erika die dag dat hulle van die kitsbank gebruik gaan maak. Die besluit het meer verreikende gevolge gehad as wat een van die tweetjies besef het.

Die eerste ATM'e was nie so gebruikersvriendelik as mens 'n lengtebeperking gehad het nie. Die skerm waar mens die volgende opdrag kon lees, was baie hoog. Wat die twee vriendinne nie besef het nie, was dat mens dit kon vertstel om, baie soos 'n motor se truspieëltjie, 'n bietjie toegankliker te wees. Soos dit seker maar moes wees, was die kliënt voor hulle lank van gestalte.

Lenie het glad nie geweet hoe die "BOB-bank" werk nie, maar is immer gereed om te leer. Erika het glo geweet. Sy kon "lees" en het gereeld boeke op band uitgeneem om in pas te bly met die wêreld om haar. So kom die tweetjies uiteindelik ook voor in die tou. Erika sê vir Lenie om die kaart in die gleuf te druk. Dis doenbaar. Nou fluister sy haar geheime nommer in Lenie se oor. Lenie tik dit in.
 Niks.
Erika sê vir Lenie om de instruksies te lees. Lenie kan die skerm nie sien nie, dis te hoog.
Erika het reeds 'n plan. Sy sal buk, en Lenie moet dan op haar rug staan sodat sy kan 'bykom' om te lees. "TRANSAKSIE GEKANSELLEER TYD VERSTREKE"

Terwyl die ry agter hulle, sowel as die kring van toeskouers om hulle groei, probeer hulle nog 'n paar keer. Die opklimmery neem elke keer net te lank. Telkens is die transaksie onsuksesvol en word dit gekanselleer.

Onwillig om die geheime nommer met vreemdes te deel, het hulle maar weer by die teller gaan geld trek vir die inkopies.

Die aankope is altyd oor twee dae versprei. Op dag een is daar met Erika se lysie na die drie supermarkte gegaan om elke item se prys te kry. Die volgende stap was om te bepaal watter item by watter supermark de goedkoopste was, en dan drie lysies op te stel. Een vir elke supermark. Op dag twee is daar dan by al drie die winkels gaan koop.

Op die dag van die ATM was die twee vriendinne op hul stukke. Nadat hulle die straat oorgesteek het van die een winkel na die ander, vra Erika waar Lenie haar donkerbril gekoop het. Lenie het dit by die vorige winkel, nou aan die oorkant van de straat, gekoop. Erika wil ook 'n donkerbril hê, en terstonds word die straat weer oorgesteek.

Lenie moet nou vir Erika 'n mooi donkerbril uitsoek. Lenie wil hê dat Erika die brille moet aanpas om te voel watter een gemaklik sit. Dit is nie wat Erika beplan het nie. Sy wil die bril hê om so tussen haar vingers vas te hou soos die heldinne in die boeke wat sy so graag lees (luister). Sonbril gekoop, moet Lenie nou help met die vashouery. Dit moet 'n stylvolle vashouery wees, wat by 'n heldin sal pas. Lenie help en gee raad. Hulle besluit dat Erika haar pinkie in die lug moet hou, en die bril net so liggies moet vashou - nie vasklou nie, en soms liggies daarmee speel.

Weer oor die straat. In die volgende winkel is hierdie bril nou behoorlik in die pad. Erika "kyk" mos met haar hande. Met net een beskikbare hand voel sy regtig half blind. Daar is egter vir alles 'n plan. Erika moet 'n mooi kettinkie kry sodat die bril ook om haar nek kan hang. Apteek toe vir die kettinkie.

Hier moet ek weer bietjie halt roep om ietsie meer van Erika te verduidelik. Haar blindheid het nie haar identiteit geword nie. Vir haar was haar blindheid 'n klippie in haar skoen - 'n ongemaklikheid waarmee sy moes saamleef. Dit was net nog 'n hindernis waaroor sy moes kom in haar lewenspad. Haar uiterlike voorkoms het nie haar blindheid ooglopend uitgestal nie, en uit haar geselskap kon mens nie maklik agterkom dat sy effens anders moes kyk nie. Die apteker was nie bewus van haar blindheid nie.

Lenie kom toe agter dat hulle te min geld het, en bied aan om sommer gou nog te gaan onttrek. Erika sou met die inkopietrollie in die apteek wag. Met haar terugkeer bars Lenie uit van die lag. DIe apteker lyk verward. Hy het geen idee waarom die vrou met die trollie hom so totaal ignoreer nie. Sy draai glad haar rug op hom. Erika staan met trollie en al, sonbril liggies in die hand, pinkie in die lug, vir die kaal muur en kyk. Haar rug is na die apteker gekeer, maar sy staan ewe nonchalant met die bril en speel.

Nadat Lenie aan albei verduidelik het wat aan die gang was, en hulle die vriendskap met 'n lekker saamlag verseël het, kon daar toe voortgegaan word met die aankoop van die ketting. Met die wegstap sê Erika: "Nou kort ek nog net 'n potlood vir my oor."

'n Kimberleyse dag om te onthou

Ek lees nou-die-dag 'n staaltjie van die mannewales wat 'n reisende slang by 'n inkopiesentrum in Kimberley veroorsaak het. Dit was skreeusnaaks, en ek kon die verwarring in my verbeelding gadeslaan. Die skrywer was baie grafies in sy/haar beskrywing. Jammer my geheue is so vol gate dat die outeur se naam deur een geval het. Skoonveld weg!

Elk geval, ek het die storietjie net soveel as my liewe man geniet. Dit gebeur nie aldag dat hy vir my 'n leesdingetjie aanbied nie.

Dink net: Die klante kom elke met sy eie gedagtes en bedenkinge met leë beursies en vol (of halfvol) inkopiesakke op die parkeerterrein aan. Elkeen wil so gou as moontlik van sy las ontslae raak en by sy/haar volgende bestemming uitkom. Ons raak mos so betrokke by ons eie sake dat dit 'n redelike groot affêre vat om ons aandag te trek.

Reeds besig om die middag se karweiery van kinders draai vir draai te beplan, of besig om die spyskaart vir die ete vanaand te vervolmaak, word die aandag wreed en sonder waarskuwing wegetrek na meer onmiddellike sake. 'n Paar mense gil uit volle bors en almal word terugeruk na dieselfde wêreld waar die ander mense ook beweeg.

'n Statige en rysige dame draai tiekie op haar stiletto's, die man wat reeds jare in sy boep belê, raak eensklaps luid van 'n klomp wind ontslae, twee van die sterkste hoëproesters by die plaaslike oefentempel help mekaar soos ballerinas op 'n ander oom se bakkie en gil soos dogtertjies.

Dit alles gebeur omdat slang se kind wil wegkom uit sy (nou te) warm ryplek onder Toeks se motortjie.

In my geestesoog sien ek dat al die "belangrike" sake wat almal tot dusver so onbetrokke gehou het, nou van hul dringendheid verloor.

Te danke aan die einste glansende paradysbewoner wat mens soms na donkertes toe lei, sien ons mekaar weer raak . Ons lag saam, ons deel 'n paar verligte woorde met 'n totale vreemdeling, ons help Mev. van Aansien deur haar uit haar floute van die (nou) lewelose slang af op te help en bietjie af te stof; om weer oor die weg te kom op haar haklose stiletto's, en weer 'n bietjie waardigheid terug te kry. So word 'n gewone dag vol van sleurwerk en remmende verpligtinge skielik omtower in 'n dag om te onthou.

Dit vra net een insident.

Saturday, July 9, 2011

Spiere en ander bulte en knoppe

Vanoggend na my heerlike warm stort, beland ek met die afdroogslag voor die spieël. Dis nou een ding wat ek nie sommer gereeld of aspris doen - om poedelkaal voor die spieël te staan - nie. Daar is genoeg geldige redes vir hierdie huiwering om die naakte werklikheid in die oë te staar. Ek meen, ek is nie meer 25 jaar oud nie!

In elk geval, die stoom was my vandag genadig. Dit wat ek gesien het, was soos die dowwe beeld in die raaisel. Net genoeg om die nuuskierigheid te prikkel.

My gedagtes neem toe weer hul eie koers. Begin vergelyk my bo-arms, waar ek hulle nou aspris uitstrek soos 'n voël met nat vlerke, met dié van die ystermanne wat ons gereeld op TV sien.

So deur die stoom is die verskil nie te groot nie. Nie in grootte nie, maar wel in fermheid, moet ek darem erken. Waar die ysterman se bulte ferm gestop is met die sterkste spiermateriaal, is my hamme (of soos Merriam Sekotho dit beter beskryf, my "steaks") losweg gestop met korrelrige vetweefsel.

Troos my brein homself toe so: Na nog sowat twintig jaar is ek en Ysterman weer in dieselfde bootjie - hy sal dan ook net waag om sy bo-arms deur die stoom te bekyk. Sien vet bly staan - behalwe as mens hard daaraan werk om daarvan ontslae te raak. Spiere vergaan as mens nie hard werk om dit te behou nie. My aweregse logika sê dus dat ons oor twintig jaar albei na leë hangende velle gaan kyk, en verlang na 'n goeie plastiese sjirurg!

Ek mag dalk selfs beter daaraan toe wees en steeds volgestopte "steaks" met my saamdra - ag, behoede my tog daarvan. Dan liewer die leë velletjies.
Volgende keer mag ek dalk die moed hê om verder as dit te kyk.

Tuesday, June 28, 2011

Ontwaking - eerste oggend na 'n nag sonder sweet.

Goeiemôre wêreld!
Vanogend lyk die dag so mooi en skoon. Die see lê blou en kalm deur my studeerkamer se venster. Alles het meer kleur, die lug ruik vars, ek voel mens.

Ek besef dat ek die laaste klompie maande so op die rand van 'n baie diep en donker gat rondgesteier het. Dit was net die mense om my wat gekeer het dat ek heeltemal intuimel. Ek self het dit nie heeltmal besef tot vanoggend toe nie.

Die behandeling teen borskanker, wat uit mastektomieë en tamoksifien bestaan het, was suksesvol, maar moeilik. Die newe-effekte van die pille het my sleg getref. Ek hoor dat dit nie vir almal ewe erg is nie, maar ek was een van die ongelukkiges.

Net meer as 'n week terug het ek die groen lig gekry dat dit OK is dat ek die pille al in Januarie uit my eie gestaak het. Die gloede en strome van sweet het egter voortgeduur. Hoewel die gereeldheid van die gloede afgeneem het, het die intensiteit toegeneem, en het een van my personeellede gesê dat ek reën. Dit het behoorlik so gelyk. Ek het opgradeer van 'n handwaaiertjie a la ouwêreldse edelvrou, na 'n hoop snesies, na 'n rol kombuispapier in my (Groot) handsak, na 'n opgerolde gesighanddoekie in dieselfde handsak. Hare en vel se versorging het heeltemal agterweë gebly.

Verlede nag het ek nou wel baie laat aan die slaap geraak, maar ek het nie gesweet nie! Ek voel vanogend soos 'n nuwe mens. Ek is sekerlik nou 'n hele paar treë van die gat af. My gemoedsbesoedeling is beter! Sommer baie beter. Ek sien weer kans vir alles wat die toekoms kan bring - ook die groot rugoperasie wat voorlê.

Dankie, dankie, dankie!

'n Jong man om dop te hou

Ek ken 'n jong seun van 16 jaar. Ek moet eintlik sê ek's bevoorreg om hierdie besondere 16-jarige jong man te ken.

Christo is nie die sterkste, die slimste of die sportiefste seun wat ek ken nie, maar hy is 'n man van integriteit en ware insig. Christo loop met 'n hart vol liefde vir sy medemens rond wat mens nie by baie volwassenes of selfs bejaardes kan vind nie. Omdat hy miskien uit 'n ander hoek na die lewe kyk, is sy waarnemings dikwels vir my verstommend.

Christo werk hard om op skool te presteer, en dan kom hy nog steeds nie met Wiskunde reg nie. Die merkwaardige hieraan, is dat hy nie toelaat dat dit sy selfbeeld knou nie. Hy weet 'n mens bestaan uit baie meer as die vermoë om Wiskunde te bemeester - ten spyte daarvan dat daar in ons dag en lewe soveel klem op juis hierdie vaardigheid gelê word.

Die terrein waarin Christo uitblink, lê meer op die vlak van die menswetenskappe. Aangesien hy so jonk is, neem baie hom nie eintlik ernstig op nie, maar dit pla hom ook nie. Sien, hy is nie daarop uit om lof of eer te versamel nie. Hy is vol vertroue in sy talente en sy doel op die aarde. Dit was nie vir hom vreemd om in die laerskool as hoofseun gekies te word nie, en hy het die taak baie ernstig en met groot verandwoordelikheid bejeën.

Hy is nou in die hoërskool, en is weer as klasleier en leerlingraadslid verkies. Toe hy egter raaksien dat 'n vriendjie van hom bitter graag op die leerlingraad wou wees, het Christo na die betrokke onderwyser gegaan en aangebied om afstand te doen van die leerlingraadsamp vir die jaar, sodat sy vriend ook 'n geleentheid kan kry om sy leierskapseienskappe uit te leef. Christo is seker dat hy wel later weer die geleentheid sal kry om leier te wees.

Ek glo dat die grondslag vir Christo se "ou siel" te vinde is in sy liefde vir Jesus. Dit is eintlik waaraan 'n mens hom ken. Op die oomblik is hy saam met die volwassenes van sy plaaslike gemeente in Mosambiek op 'n uitreik. Hy behartig die jeugwerk, en stel sommer 'n voorbeeld vir sy jonger boetie, Johann. Johann het al verlede jaar gehelp met die kinderklassies.

Christo is as junior kerkraadslid in die gemeente verkies, en met die voorstelling van die kerkraadslede was hy saam met volwasse ouderlinge en diakens voorgestel. Christo is junior diaken. Hy was die enigste nuwe kerkraadslid wat 'n spreekbeurt gevra het om aan die gemeente te verduidelik dat hy nie daar voor hulle staan vir die status, die eer of iets van die posisie nie, maar dat hy deur die Here geroep is om die gemeente te dien, en dat dit is wat hy wil doen.

Tydens die afgelope Daniël-konferensie waarby hulle gemeente betrokke was, moes hy 'n moeilik keuse maak. Dit was boetie Johann se verjaarsdag, en die gesin sou dit by Buffelspoort gaan vier - vir die hele naweek. Die Donderdag voor die naweek het Christo baie ernstig met sy ouers en boetie gepraat, en gesê dat hy ongelukkig nie die naweek kon saamgaan na Buffelsport toe nie, want hy moet na die konferensie toe gaan. Sy redenasie was dat hy enige dag kan partytjie hou, maar dat geleenthede om te dien en opgelei te word in die belangrike dinge van die lewe, net nou en dan voorkom, en dat hy nie kan bekostig om dit mis te loop nie.

Dit het my laat dink aan 'n ander Seun wat tydens 'n fees wegeraak het, en later aan sy ouers verduidelik het dat hulle moes geweet het dat hy besig moet wees met die dinge van Sy Vader....

Christo Potgieter, ek hou jou dop. Ek wil graag sien watter koers jou lewe gaan inslaan. Ek weet dat dit iets besonders gaan wees. Intussen bid ek dat jy bewaar sal word, en dat jou pad die heeltyd so helder voor jou sal ooplê. Die wêreld het manne soos jy baie nodig. Hou so aan!!!!

Friday, April 15, 2011

40 JAAR GETROUD: PLAGIAAT

Hierdie brief het my vriendin se man vir haar op hul veertigste huweliksherdenking gegee. Dit sê alles oor die resep vir 'n goeie lewe....

AAN MY VROU, MA VAN MY KINDERS EN OUMA VAN MY KLEINKINDERS.

Dit is 40 Jaar! Nou waar het dit eintlik begin - op die plaas Merino in die Heilbron distrik, op Vereeniging stasie, of in die inry "The sound of music" met cepacol keelseer "sweets"? Waar dit begin het is nie van belang nie. Wat wel van belang is, is die gevolg daarvan. Dit het gebeur in die klipkerk op Heidelberg.

Die familie het die badkamer beset, en ek het nie gebad nie, maar dit is ook nie van belang nie, want jy het dit nie eers agtergekom nie. Met Oom Jordaan se Chev Constantia het ek dit byna nie gemaak nie. Daar was die belofte gemaak wat vandag nog vars en nuut is. Die gevolg hiervan kan bladsye se skryf beslaan.

Met die vertrek na die wittebrood het ek darem R7-00 in my sak gehad. Daarna moes ek nagdiens, en jy in die dag werk, maar dit het nie die uitbreiding van die gesin laat skade ly nie. Dikwels was daar halwe brode gekoop, en ander luukshede was daar maar min. Die Volkswagen (kewer) het ook nie altyd saamgewerk nie, en moes daar gereeld geloop of gestoot word.

Van die woonstel in Heidelberg tot in die huis sonder deure op Kinross - maar ons het oorleef. 'n Druiwemandjie vol avokadopere was op 'n keer ons hoofgereg (3 maaltye). Die geyser het gebars, en ek moes dit self regmaak - val deur die plafon tot in die bad. Daarna moes die Volkswagen se masjien oorgedoen word en die enigste plek was in die kombuis, waarmee jy natuurlik nie saamgestem het nie. Jy kan nie stry nie, dit was die moeite werd.

Nou het die dae maande geword, en die maande jare. In November word Dollie gebore en nou was ons drie. Twee jaar later kom Hantie en is ons toe vier. Nie ver agter haar nie, kom Karen. Daarvandaan is dit na die spookhuis op Goedemoed waar dit heelwat beter gegaan het met die goedkoop vleis, groente en melk. Op 'n koue dag in Aliwal Noord word Daleen gebore. Sy was nommer vier, en nou is ons ses, en ons het besef dat hef-aan lê voor.

Die maan het nie elke nag geskyn nie, en geld vir rose was daar ook nie, alhoewel ek seker was dat daar meer maanskyn-aande was as donkermaan. Dit het met ons baie goed gegaan, maar ons het dit nie elke dag besef nie en het dit soms as vanselfsprekend aanvaar. Deur hierdie tye het ons aan die belofte in die klipkerk vasgehou. Jy was en is nog dieselfde meisie wat ek op die stasie gaan haal het.

Ons het van mekaar verskil, maar op die regte manier, en liefde was altyd die werkwoord. Groot besluite het ons geneem, maar eers nadat ons Leiding gevra het. Ons is geseën met die mooiste en liefdevolste dogters, en al wou ek graag 'n seun gehad het, sal ek nie een van hulle verruil nie.

Vandag het die veertigste jaar verbygevlieg, en ek weet nie hoeveel daar oor is nie. Dankie vir al jou liefde, geduld en verdraagsaamheid, maar die een wat uitstaan is die liefde. Ook vir die wonderlike ouma wat jy is.

Mag die eerste sonsopkoms van die een-en-veertigste jaar en jare wat voorlê die voortsetting wees van 'n tyd vol liefde, gesondheid en geluk. Ek bid en vertrou dat ons soos in die verlede in die toekoms net soveel onverdiende Genade van die Here sal ontvang.

Liefde is die grootste geskenk wat jy kan ontvang en daarom bevestig ek dit op hierdie VIERDE DAG VAN MAART TWEE DUISEND EN SEWE.

LIEFDE

(EK KAN NIKS HIERBY BYVOEG NIE, BEHALWE: WAT 'N VOORREG OM VRIENDE SOOS DIE GESIENE MAN EN SY BEKWAME VROU TE KAN Hê. VIVA DIE HUWELIK EN VRIENDSKAPPE!!!)

Friday, April 8, 2011

Magog - Skinderstorie oor 'n dooie

Magog was sy bynaam. Dit was 'n baie gepaste bynaam, verseker sy familie my.

Magog het gestam uit 'n gewone ordentlike Afrikaanse familie met die tradisionele Christelike waardestelsel en beginsels. Magog se "andersheid" het juis in sy oortuigings gelê.

Magog het hom min gesteur aan reëls en regulasies, wette en ordonansies, protokol en etiket. Om die waarheid te sê, hy het elkeen van die bogenoemde as 'n uitdaging gesien.

Sy naasbestaandes vertel dat hulle nie juis kan sê watter van die wette, reëls of beginsels Magog nie gebreek het nie. Hulle kon definitief nie aan iets wat vir hom onaantasbaar sou wees, dink nie.

Daar was volgens sy eie oortuiging net twee goed wat 'n mens moes doen - die res was opsioneel. Die twee moete in sy lewe was dat hy moes eet, en dat hy dan weer van die oortollige moes ontslae raak. So maklik soos dit.

Hy was nie juis 'n gereelde gas by familiebyeenkomste nie, en het nie as 'n reël by spesiale familiedae en ander funksies uitgekom nie. Dit was mos opsioneel. Wanneer hy egter wel by sulke geleenthede sou opdaag, was dit opspraakwekkend!

Hoewel Magog miskien glad nie op die hoogte was van gebeure en so aan in sy familie nie, het gerugte en stories betreffende Magog se doen en late baie gereeld by sy mense uitgekom. Hulle het kopgeskud, gewonder na wie hy sou aard, heimlik gewonder of die soort lewe dalk so aanloklik kon wees as wat dit soms lyk, en dankbaar saamgestem dat daar darem net een Magog in die familie was.

Hoe sy stomme ouers alles sou verwerk, was 'n hartseer saak, en daarom was almal maar dankbaar-tevrede dat die twee reeds "vooruitgegaan" het.

Op 'n dag kom daar 'n berig deur dat Magog oorlede is, en uit die kerk in die klein boeregemeenskappie begrawe sou word. 'n Wonderwerk, maar ook effe ongelooflik.

Dis dan ook geen wonder dat Magog se begrafnis 'n grote, en baie goed bygewoon, was nie. Almal wou net kom seker maak.....

Toe die gerug die rondte begin doen dat Magog se laaste woorde was dat hy gereed en tevrede is om te gaan, was almal meer as verstom en verbaas!

Hulle wou, maar kon nie glo wat hulle hoor nie, en die ergste was, dat hulle nie kon uitwerk hoe en op watter manier Magog by daardie tevrede oorgawe uitgekom het nie. Daar is gefluister en gewonder, en vraend rondgekyk, maar almal moes maar wag vir dominee.

Dominee se afskeid van Magog was 'n roerende een - vol lof aan die Here en danksegging daarby! Want sien, in sy laaste dae het Magog, so op sy eentjie, met miskien 'n paar insette van 'n gewaardeerde vertroueling, of meer waarskynlik: direkte ingreep van Bo, tot die besef gekom dat sy lewenskeuses toe nie enduit so lekker gewerk het nie. Magog het opreg berou gekry oor die wandade waaraan hy regtig skuldig was; oor die snaakse dinge wat sy reputasie andersins in goeie mense se gedagtes laat kruip het; oor die moontlike onskuldiges wat deur sy reputasie, wat in elk geval meters groter was as hyself, op 'n dwaalweg gelei is. Hy is met die dominee se medewete, met 'n afgelosde skuldlas begrawe - daarom die vreedsaamheid in sy gemoed.

Die vraag bly egter. Wat het met Magog gebeur dat hy so drasties omgedraai het? Niemand weet nie. Almal wat regtig vir hom omgegee het, of vir sy gesinslede, is egter nederig dankbaar.

Soos Magog se lewe vol vrae was, is hy ook weg met baie vrae. Die verskil is net dat die vrae nou andersom is. As Magog besef het die wye pad lei na nêrens, moet dit die moeite werd wees om op smalle weg te bly....

Magog se grafsteen pryk met sy doopname - die Magog van die aarde het net hier gebly. Toe hy 'n ontmoeting met Jesus gehad het, was hy weer gereed om opnuut gebore te word....

Wednesday, January 5, 2011

Huldeblyk aan Oupa Lou

Ons dank, lof en eer aan God ons Hemelse Vader wat ons geseën het met die lewe van ons man, pa en oupa, LOURENS ANDRIES STEPHANUS VAN ASWEGEN, vir 79 jaar, 4 maande en 25 dae. Vir ons is dit betekenisvol dat hy juis op Kersdag teruggeroep is Huis toe.

Ralie , die kinders en kleinkinders

Oupa Lou

Hoe begin mens om Oupa Lou in woorde vas te vat? Lourens Andries Stephanus van Aswegen is op 31 Julie 1931 in Vereeniging distrik gebore. Hier het hy ook grootgeword, en later op Potchefstroom sy skoolopleiding in Engels afgesluit. Na skool het hy eers as betaalmeester by Yskor gewerk, maar die boerdery het hom geroep. In sy wese en sy hart was hy eintlik heeltyd 'n boer.

Boerdery het hom na Hekpoort geneem, waar hy en Ma met draadspan en huisbou begin het. Later jare het die droogte hom verdryf, en het hy vir 'n klomp jare by die Harbeeshoek Radioruimte-navorsingstasie gewerk, en baie vinnig opgang gemaak. Ons kinders het gedink dat alle pa's wat ander werk as boer ook doen, deur NASA betaal word, en volksvreemde kollegas huis toe bring wat wonderlike stories kan vertel. Ons het ook gedink alle pa's studeer wanneer hulle nie werk nie, en dat alle ma's mens met 'n "Sjuut, Pappa Leer" groet as jy luidrugtig van die skool af kom.

Nadat die SA Poskantoor die satelietstasie oorgeneem het in die 70's, is Pa en Ma Vryheid toe. Hier het hulle met beeste geboer, en baie goed gedoen. So met die tyd het pa 'n hele aantal plase daar besit. Rassespanning het begin kop uitsteek, en Pa en Ma het toe in 1988 Suid-Kaap toe gekom, waar hulle weer 'n "rou plaas" gekoop, dit Fynboskruin gedoop, en begin verbeter het. Pa se droom was om hierdie plaas te ontwikkel in 'n aanwins vir die Suid-Kaap, maar hy kon nie toestemming daarvoor kry nie. Die plaas is toe goed verkoop, en Pa en Ma het Rodgerstraat, dorp toe getrek.

In die dorpshuis het Pa baie aandag aan sy sakebedrywighede gegee, maar nie van boerdery afgesien nie. Die plase Hopewell by Graaff-Reinet en Rietvlei by Gouritzmond getuig van sy liefde vir die grond.

Pa was self 'n man met baie interessante stories, en hy kon in elke geselskap aanpas, en onderhou-dend en boeiend gesels. Hy het belanggestel in elkeen se storie – van die bedelaar wat sy gediggies saambring, die boer wat gis oor die oesskatting, tot die professionele konsultant, die predikant en die musikant. Hy het 'n onblusbare nuuskierigheid gehad – nie net oppervlakkig nie, in detail wou hy van alles weet.

Mense sê dat Pa respek afgedwing het wanneer hy met sy twee krukke in 'n vertrek instap. Sy gesag het soos 'n mantel om hom gehang.

Hy en Ma was 'n onverskrokke en onverdeelbare span. Selfs in die dae toe hulle deur die polisie in hulle eie huis opgepas moes word omdat hulle doodsdreigemente ontvang het, het hulle die humor in die situasie raakgesien, en was dìt waar die klem met die oorvertelling geval het.

Op sy kleinkinders was hy erg trots. Hoewel hy baie streng met hulle was, en hulle niks oorgesien het nie, sodat dit soms maar moeilik was om aan hom verwant te wees, was die bedoeling altyd suiwer tot voordeel van die kind. Willie se gedigte en filosofiese stukke en oorsese werk, Rachel se vasberadenheid, haar ysere wil en haar raakvat, Lou se handigheid en hardwerkendheid, Maxie se akademiese mylpale en openheid, Mari se koorsang en haar welsprekendheid, Stefan se skool- en sportprestasies en Philip se ondeundheid en agterplaasboerdery was vir Oupa ewe belangrik. Hy het egter baie klem op akademiese prestasie geplaas, en elkeen se heel beste van hom/haar verwag.

Pa het homself as 'n sakeman beskryf, maar hy was veel meer as dit. Vir Ma was hy die rotsvaste man wat alle situasies kon hanteer en ten goede kon omkeer, vir ons kinders was hy oral, en het hy van alles geweet . Vir die kleinkinders was hy 'n bron van humor, 'n kwaai sedebewaarder en beskermer van morele waardes, en 'n helpende hand in tyd van nood. Vir diegene wat nie geweet het van sy harde werk, deeglike navorsing oor elke ding, en intense insette nie, het hy die "Midas-touch" gehad.

Vir vriende was hy 'n gesellige maat, vir die gemeenskap 'n weldoener. Hy en Ma het sonder om enige iets terug te verwag, gesorg vir die oprigting van Huis Elsjé (vir Alzheimerlyers) hier by Heiderand en ook 'n Liefdadigheidstrust geskep waaruit ander gehelp kan word. Hieruit is 'n paar ouerlose kinders gehelp om te studeer, voedingsprogramme finansieel bygestaan, 'n versorgingsoord aangekoop om Huis Elsjé aan te vul, en 'n kleuterskool gehelp om te kan voortbestaan. Vir almal wat hom geken het was hy 'n vergestalting van eerbaarheid en nederigheid.

Voor die Here was hy nederig en afhanklik, maar terdeë bewus van sy eie onvolmaaktheid en naaktheid voor God. Hy het nie met sy geloof te koop geloop nie, maar in enige ernstige gesprek het sy totale afhanklikheid en gehoorsaamheid aan die Here God baie duidelik na vore getree.

Vir die dood was hy gereed. Hy het met die ontvangs van die diagnose vir ons gesê dat dit nou tyd is vir hom om te gaan, en dat hy gereed was. Hy het nie onafgehandelde sake nagelaat nie.


 

Van Maxie : (Skoondogter)

Dankie. Woorde kan nie my dankbaarheid beskryf, maar al wat ek kan sê is dankie dat ek die voorreg gehad het om vir Lou van Aswegen as my skoonpa te kon gehad het, dit was 'n ware voorreg om deel van sy lewe te kon wees.

Om hom te beskryf is nie moeilik nie: gefokus, gedetermineerd en geweldig belese en 'n ysere wil. Ja, hy het presies geweet wat hy wil hê, geweet waarheen hy oppad was, en ook geweet hoe om dit te realiseer, en het dit met 'n uiterse selfdissipline afgehandel. Hy het niks aan die toeval oorgelaat nie, en kon met 'n suiwer enkel beweging enige saak saamvat en finaliseer. Hy het my telkemale verstom met sy onuitputbare energie wat hy tot op die einde gehad het.

Pa, dankie vir die waardevolle lewenslesse wat jy aan my oorgedra het, jou onberispelike voorbeeld van familie liefde en sorgsaamheid. Jy was 'n wonderlike skoonpa vir my en liefdevolle oupa. Mag die Vader nou vir Pa in Sy arms toevou en bewaar op pad na sy nuwe avontuur en hemelse reis wat pa nou aangepak het.

Pa, ek gaan jou geweldig mis…. Liefde groete, Maxie


 

Van Willie uit Taiwan:

"Wat verwag jy van die lewe?" het Oupa my gevra. "Niks," was my antwoord, "die

lewe skuld my niks." Ons het nie destyds mekaar verstaan nie. Maar, gelukkug

het ek die kans gehad om voor hom 'n man te word - en om, met sy bystand, wye

paaie van menswees te verken. Selfs hier, aan die anderkant van die planeet,

wys sy voorbeeld en woorde my steeds wat dit beteken om na waarde te lewe. Met

ons laaste kuier, in sy kamer, het ek en Oupa kans gehad om 'n sirkel te

voltooi: "Wat verwag jy van die lewe?" Ek wens almal kon hierdie Oupa ken...

die Oupa Lou wat met sagte oë in my siel kon sien - en aanvaar het wat hy daar

gevind het. "Liefde en trou," was my antwoord - en ons het albei verstaan.


 


 

Van Rachel :

Die eienskap van Oupa wat vir my uitstaan, is sy liefde vir die lewe en vir sy familie. Hoewel hy dit soms agtetr kwaaiheid of grappies weggesteek het, was dit altyd daar. Alles wat hy aangepak en gedoen het, het hy met die langetrmynplan gedoen om vir sy nageslag die dinge in die toekoms makliker of beter te maak. Oupa en Ouma het soms dinge ontbeer ter wille van hul toekomsdroom vir ons, die nageslag. Oupa was altyd 'n vooruitdenkende man.

Die ander ding van Oupa, was dat hy altyd 'n plan gehad het. Hy was altyd besig met een of ander idee, en sy brein het oortyd gewerk. Hy het nooit loop en spog met dit wat hy bereik het nie, maar het baie dinge "teen sy bors" gehou. Hy was plat op die aarde en ongemaklik met te veel aandag van enige aard.

Die mooiste herinnering wat ek het, is aan die verhouding tussen Oupa en Ouma. Hulle was ongelooflik lief vir mekaar – onafskeidbaar. Oupa was vir ewig besig om Ouma se siel uit te trek, en sy mond het oorgeloop van die mooi en die goed en die snaaks in haar. Selfs in stresvolle situasies, soos wanneer hulle vir 'n hofsaak voorberei het, kon Oupa nie help om te spog met Ouma se "oog wat 'n bars kan kyk en selfs die skelmste ou laat struikel oor sy leuens nie."

Wanneer Oupa ontspan het, en begin "konverseer" het, was dit as klein dogtertjie die heel lekkerste tye. Dan het Oupa stories en staaltjies vertel en grappies gemaak dat ons naderhand seermaag is van al die lag.

Ek sal sy hardwerkendheid, sy kwinkslae, sy oplettendheid, sy geselligheid, sy behoefte om te help, en sy skewe glimlag altyd onthou.


 

Van Lou:

Respek is die eerste ding wat in my kop kom as ek aan Oupa Lou dink. Ek het Oupa gesien as die generaal van 'n familie wat sukses bereik het met die ondersteuning, wysheid en leiding van 'n liefdevolle vader en Oupa.

Oupa het my altyd opgebou om 'n beter mens te wees en om liefde en meegevoel vir ander te hê. Daar is dinge wat 'n kleinseun net by sy oupa kan leer, en ek het die beste gehad.

Oupa, dankie vir al die mooi stories en herinneringe wat ek met oupa deur die jare kon opbou. Ek gaan Oupa baie verlang en altyd in my hart dra. Lief vir Oupa


 

Van Maxie: (Kleindogter)

Liewe Oupa, ek kan net dankie sê dat ek deel kon wees van jou lewe, dat ek die voorreg gehad het om soveel wyshede van jou te kon leer, en wanneer ons vashaak met die skeinat en wiskunde het jy gehelp om dit uit te redeneer.

Jou lag en vlymskerp sêgoed kan ons nooit vergeet nie. Jy was vir ons 'n ware voorbeeld gewees en 'n liefdevolle oupa waarop elke kleinkind kan trots wees.

Oupa, ek gaan jou baie mis. Jy laat 'n groot leemte na.

Liefde,

Maxie


 

Van Mari:

Oupa

Daar is soveel dinge wat oupa al vir my vertel en geleer het. Al sal ek altyd die lesse en stories onthou is daar een aspek van oupa wat ek die meeste gaan mis en elke dag aan dink. Dit is die manier hoe Oupa altyd vol luiefde en uit die hart en maag gelag het. Oupa was, is, en sal altyd die persoon wees wat my en enige iemand kan laat beter voel deur net te glimlag.

Oupa het gelag net soos Oupa geleef het, Voluit!

Elke ete om die tafel sonder Oupa se gebed en geselskap voel leeg en sinneloos, maar ek sal Oupa elke keer daar sien en hoor al is Oupa nie daar nie.

Oupa was ons skeinat- en strooipraat koning en elke omblik wat ek saam met oupa kan onthou, goed en sleg, sal my altyd bybly.

Oupa se diep stem sal altyd my hart warm hou en my veilig laat voel. Dankie

Liefde, Oupa se Engel.


 


 


 

Van Stefan:

Anderste as die feit dat hy die mees gerespekteerde persoon is wat in my famielie is oftewel wat ek ken, is daar 'n klomp verskeie goed wat ek van dié oupa onthou. Vir watter rede ek nie weet nie is die dag toe hy my leer gholf speel het die ding wat ek die meeste kan onthou. Ek was maar nog net 'n tjokkertjie en ons het nog in Vryheid gebly. Ek dink ek was so 8 of 9. Ons het een Desember vakansie by my oupa hulle gaan kuier op hulle plaas in Sedgefield. Hy het my geleer gholf speel en voordat ek kon weet het ek perongeluk 'n groot gat in sy kop geslaan. Hy was toe glad nie kwaad vir my nie en hy het verstaan dat dit net 'n ongeluk was. Dit was ook een van die dae wat ek die grootste geskrik het in my lewe. Nog 'n ding wat ek kan onthou is die stories wat hy vertel het elke keer as ons vir hom gaan kuier het.


 

Van Philip:

Dit is maklik, sy stories. Ek onthou nog die laaste storie wat hy ons vertel het. Dit gan oor Jag. Die jagter was sy broer, oom Gert. Oupa wou vir ons die plek wys waar dit plaas gevind het. Daar was n krip met water in, en daar was n klipwal gebou langs die krip. Oom Gert het by die wal aangelê. Ek weet nie wat se geweer of bok hy gejag het nie maar hy het 5 patrone gehad. Toe kom die bok by die krip aan, toe skiet hy sy eerste skoot en die bok hardloop. Hy skiet weer en die bok draai om en hardloop na hom toe. Toe skiet hy al sy patrone op en die bok bly na hom toe hardloop. Toe vat hy 'n klip en gooi die bok se horings mors af en die bok val net daar voor hom dood. Dit is wat ek die meeste kan onthou van Oupa Lou.

Briewe van Ester (3)

My liewe vriendin, Rachel,

Ek hoop dat jy goeie gesondheid en vrede beleef wanneer jy hierdie brief ontvang. Dit doen my goed om van jou te verneem dat die Here jou en jou familie ook seën en bewaar.

Hier in Susan begin die dae nou korter en koeler raak. Dit herinner my daaraan dat die lewe ook in seisoene opgedeel is. 'n Mens sou seker kon sê dat ek nou in die laatherfs van my lewe is? Darem seker nog nie die winter nie! Ek voel oor die algemeen nog baie goed en gesond, maar kan myself nie meer as jeugdig beskryf nie...

Nou-ja, ek het laas beloof om jou van die ambisieuse Haman te vertel. Dit is 'n baie lang storie. Ai, die Haman was regtig 'n baie arrogante mens. Hy was vas oortuig van sy belangrikheid en het homself as ver verhewe bo die gewone burgers en amptenare geag. Hy was ook nie skaam om by elke moontlike geleentheid te vertel van sy dade, sy vermoëns, sy kennis en sy belangrikheid nie – maar hy was ook uitgeslape genoeg om homself baie nederig aan die koning te wy, en te getuig van sy hoë agting en sy onmeetlike trouheid aan Koning Ahasveros.

Hy het die koning regtig beïndruk. Die koning het dit dan ook goedgedink om Haman te vereer bo die ander burgers in sy koningkryk. So is Haman, seun van Hammedat die Agagiet, se setel dan ook deur die koning hoër gestel as enige van die vorste wat by die koning was. Dit was egter nie al nie. Die koning het verder beveel dat al die dienaars van die koning wat in die poort van die koning was, voor Haman moes buig en neerval. Soos voor 'n soort god! Verbeel jou!

Ag, Vriendin, jy ken mos nou ons Jode se manier. Ons mag slegs die Ek Is aanbid, en slegs voor ons God, die Enigste Lewenge en Almagtige God, die knie buig.

Mordegai was ook nog steeds elke dag in die poort op wag. Dis seker nie nodig om te verduidelik wat gebeur het nie, né? Mordegai het nie voor Haman gebuig of neergeval nie. Hy het ongestoord sy gang gegaan. Die ander paleisdienaars wou by Mordegai weet waarom hy nie die bevel van die koning gehoorsaam nie. Elke liewe dag het hulle hom met die vraag geteister - wou hulle by hom weet waarom hy nie buig en neerval nie. Mordegai het toe maar erken dat hy 'n Jood is, en die Ewige God aanbid. Natuurlik was dit mos nie vir die ander nasies 'n geldige verduideliking nie. Wat is dan nou so danig anders aan 'n Jood en ons God??

Die ander wou ook weet wat nou eintlik sou gebeur as iemand die koning se bevel aangaande Haman se verering sou verontagsaam. Hulle was ook nuuskierig om te weet wat Haman daarvan sou maak as hy uitvind van Mordegai en sy geloof. Hulle het besluit om uit te vind, en vir Haman gaan vertel dat Mordegai weier om aan hom hulde te bring en hom te vereer soos deur die koning beveel...

Heel voorspelbaar was die grote Haman woedend toe hy hoor dat Mordegai nie buig of voor hom neerval nie. Hy het homself egter te belangrik geag om teen een Jood op te tree. Om watter rede sou hy hom aan hierdie onbelangrike en onkundige man steur? Nee wat, dit het hom nie betaam om so laag te daal en hom met 'n enkele lid van die verstrooide volk te bemoei nie. Nee, hy het gesmag na vergelding op groot skaal. Die hele Joodse volk – al Mordegai se volksgenote moes verdelg word om sy oortreding na behore te straf.

So het dit dan gekom dat die lot weer eens gewerp is. Op die dertiende dag van die eerste maand (Nisan)van die twaalfde jaar van koning Ahasveros se bewind, is die Pur voor Haman gewerp om vas te stel watter dag die geskikste sou wees om hierdie lastige volk te verdelg. Vir elke dag van elke maand van die jaar is die Pur geraadpleeg. Die Pur het gewys dat die dertiende dag van die twaalfde maand (Adar) die beste dag sou wees.

Hierop het Haman dan na koning Ahasveros toe gegaan, en sy saak gestel. Hy was goed voorbereid, en het natuurlik weer met 'n ompad gekom. Hy het aan die koning genoem dat daar onder al die volke onder die koning se bewind een volk was, 'n verstrooide en afgesonderde volk, wat hul eie wette hou. Hulle wette is anders as die wette van al die ander volke, en hulle hou ook nie by die koning se wette nie. Na Haman se mening sou dit die koning nie pas om die toedrag van sake ongestraf te laat voortduur nie. Een vrot vrug kan die hele oes vernietig.

Haman, as allergetroustee onderdaan van die koning, het voorgestel dat, indien die koning dit sou goedvind, daar 'n wet uitgevaardig moes word om al die Jode te verdelg. Hy wat Haman is, sou self 10,000 talente silwer afweeg om deur die paleisamptenare by die skat van die koning te voeg. Hy wou sy deel bydra om die koning se mag vir eens en vir altyd onbetwisbaar te bewys. Nogal.

Koning Ahasveros het hierop sy seëlring van sy vinger afgehaal, en dit aan Haman gegee, en gesê dat die silwer, asook die Joodse volk aan Haman gegee moet word om mee te handel soos hy goeddink. Haman was buite homself van vreugde. Nie net word sy vernedering deur die Jood gewreek nie, maar die koning bewys sy vertroue en hoë agting vir Haman en sy oordeel bo enige twyfel. En hy kan kies wat met die Jode moet gebeur...

Om die saak te vererger, kom Haman se besluit toe ook uit. Die skrywers is laat kom, en op daardie derdiente dag van die maand Nisan, is briewe met hardlopers na al die provinsies gestuur. Soos die gebruik was, is elke provinsie se brief in sy eie taal en skrif geskryf, sodat almal dit kon verstaan, en daar geen twyfel kon bestaan oor die inhoud van die briewe nie. Hierdie briewe is deur Haman geskryf in die naam van die koning, en met die koning se seëlring beseël. Meer amptelik kon dit nie. Dit was ook nou 'n onherroeplike wet van die Meders en die Perse.

Die opdrag was dat alle Jode op die dertiende dag van die twaalfde maand in die twaalfde regeringsjaar van die koning verdelg moes word. Niemand mag vrygekom het nie. Die briewe het dit duidelik gestel dat sowel die seun as die grysaard, die kindertjies en die vroue op dieselfde dag in die maand Adar uitgeroei moes word, en hul besittings as buit geplunder moes word. Daar mag niks van die Jode oorbly nie.

Verder moes 'n afskrif van die bevelskrif as wet in elke provinsie uitgevaardig en bekendgemaak word. Al die volke moes gereed wees om die wet op die bepaalde dag ten uitvoer te bring.

Die hardlopers is haastig met die briewe weg, en in Susan is die bevel uitgevaardig terwyl die koning en Haman in die paleis sit en drink het.

Die stad Susan was in verwarring.

Mordegai het ook van die wet gehoor. Hy het sy klere geskeur, 'n roukleed aangetrek en met as oor sy hoof uitgegaan en dwarsdeur die stad geloop en hard en bitter geskreeu. Hy het tot voor die koning se poort gekom – niemand mag met rouklere aan by die poort van die koning ingaan nie.

Kan jy dink hoe benoud ek was? My volkstatus was mos nou bekend. Almal het geweet dat ek Mordegai se pleegkind was, en nou weet almal dat ek 'n Jodin is. My posisie was baie onveilig. In die paleisgange is gefluister en geskimp. Die dag van ons verdelging het al hoe nader gekom. Om te dink, die woorde waarmee Mordegai met my hulp verantwoordelik was dat die koning nie vermoor is nie, was skaars koud!

Ek het vir Hatag, een van die hofdienaars wat deur die koning aan my gegee is, beveel om na Mordegai te gaan en by hom uit te vind presies wat aan die gang was.

In al die provinsies waar die bevel uitgevaardig was, was die toneel dieselfde. Die Jode het gevas met geween en rouklag. Die volk was in hul verstrooiing in sak en as.

Liewe Mordegai het die hele verhaal aan Hatag meegedeel. Selfs die presiese bedrag silwer wat Haman uitgeweeg het om die Jode se val te finansier – alles. Hy het ook vir Hatag 'n afskrif van die bevelskrif gegee om aan my te wys, sodat ek kon weet wat gebeur het. Dit was 'n baie benoude tyd in my lewe. Wat het dit gebaat dat die koning sy guns aan my bewys het, dat ek sy koningin geword het en steeds soos onkruid uitgeroei moes word omdat ek 'n Jodin, en aan die Enige God gehoorsaam was?

Ek was in 'n tweestryd. Die koning het my nou al vir dertig dae nie na hom toe laat kom nie. Sonder sy uitnodiging mag niemand voor die koning verskyn nie. Indien 'n persoon – sonder uitsondering – uit eie beweging voor die koning sou verskyn, en die koning sy septer nie na die persoon sou uitsteek nie, moes so 'n persoon doodgemaak word. My enigste kans op oorlewing was dus maar skraal. Ek moes uit eie beweging na die koning gaan, en hoop dat hy sy septer na my toe sou uitsteek dat ek mag lewe. Ek het vir Mordegai laat weet hoe 'n groot waagstuk dit sou wees om die koning om genade te gaan vra. Ek was glad nie seker dat ek hoegenaamd 'n verskil sou kon maak nie, en as ek eerlik moet wees, sou ek liewer in 'n hoekie wou wegkruip en hoop dat ek oor die hoof gesien sou word.

Mordegai het terug laat weet dat ek my nie moes verbeel dat ek die enigste Jood sou wees wat sou vrykom net omdat ek die koningin was nie. Hy het bygevoeg dat as ek nou sou swyg, daar van 'n ander kant af verligting en redding vir die Jode sou kom, maar dat ek en my familie dan sou omkom. Hy het ook gevra of hierdie situasie nie dalk die rede is waarom ek in die eerste plek my huidige posisie in die koningshuis bekom het nie. Sy harde woorde en sy onomstootlike geloof in God het my laat skaamkry.

Ek het toe versoek dat Mordegai al die Jode in Susan moes bymekaarmaak, en dat hulle om my ontwil vir drie dae en drie nagte moes vas en bid. Ek en my dienaresse sou ook vas en bid, en dan sou ek dit waag om voor die koning te verskyn. As ek dan omkom, dan kom ek om....

Dit was drie baie lang dae, glo my. Honger, swakheid en vertwyfeling teenoor vrees en die sekerte van uitdelging.... Ek het egter geweet dat ek nie die enigste Jood in hierdie posisie was nie, maar dat elke Jood in die vesting Susan die tyd op dieselfde manier as ek voor God deurbring.

Op die derde dag het ek my beste koninklike klere aangetrek, en in die binnenste voorhof van die paleis, teenor die saal van die koning, waar hy op sy koninklike troon gesit het, regoor die ingang van die saal gaan staan. Die koning kon my nie miskyk nie. Ek dink hy kon die geritsel van my klere (soos ek gebewe het) hoor.

Die koning het sy goue septer na my toe uitgesteek, en ek het versigtig nader getree, en aan die punt van die septer geraak. My bene wou my byna nie dra nie.Ek begin sommer weer te bewe as ek daaraan terugdink. Die verligting was groot, en my dank teenoor God nog groter. Nou het ek gebid om die regte woorde, sodat die koning my saak gunstig sou oorweeg. Slegs met die ingrype van God self kon ek hoop dat die koning sy bevelskrif sou herroep.

Ek vertel later verder.


 

Ester